سی ان سی در کل مجموعه ای از قطعات مکانیکی و الکترونیکی که به وسیله برنامه مشخص باعث به حرکت درآمدن هدفمند محور می گردد، اتلاق می شود.
سی ان سی یا همان CNC مخفف شده ی Computer Numerical Control می باشد و همانطور که از ترجمه ی عبارت سی ان سی پیداست، سی ان سی به معنی کنترل عددی کامپیوتری است.
سی ان سی حداقل از دو محور تشکیل می شود و هر چه تعداد محورها در سی ان سی افزایش یابد. بی شک توانایی سی ان سی در انجام امور پیچیده تر بالا می رود.
سی ان سی به طور کل ترکیب علم الکترونیک و مکانیک است و هر سی ان سی تشکیل شده از بخش های زیر می باشد:
۱ – برنامه قطعه (part program) در سی ان سی:
سی ان سی جهت انجام عملیات فرز کاری با تراش بر روی قطعه کار استفاده می شود و برنامه کار مجموعه کدهای دستوری سی ان سی است که مشخص کننده حرکت ابزار برش، محورها و روشن و خاموش کردن اسپیندل و سیستم خنک کننده می باشد. کدهای دستوری سی ان سی تشکیل شده از اعداد، حروف و علائم می باشد.
۲ – بخش ورودی برنامه در سی ان سی :
سی ان سی برای انتقال برنامه قطعه به کنترلر سی ان سی نیاز به قطعه ای دارد که به یکی از طرق انتقال داده از قبیل نوار مغناطیسی، کامپیوتری (شبکه، یو اس بی و ….) برنامه ی قطعه را منتقل کند، این قطعه در سی ان سی، بخش وروردی برنامه نام دارد.
۳ – بخش کنترل کننده سی ان سی :
سی ان سی دارای بخشی به نام کنترل کننده ی ماشین یا همان (MCU) می باشد.قلب هر سی ان سی در واقع بخش کنترل کننده سی ان سی یا همان کنترلر سی ان سی است.
کنترلر سی ان سی وظایف متعددی را برعهده دارد که به شرح ذیل می باشد:
۱- خواندن دستورالعمل های کد شده بخش برنامه قطعه سی ان سی که توسط بخش ورودی برنامه سی ان سی منتقل می شود.
۲- رمزگشایی دستورالعمل های کدگذاری شده به نحوی که توسط سی ان سی قابل اجرا باشد.
۳- پیاده سازی سیاست های حرکت خطی، دایره ای و مارپیچ جهت صدور فرمان های محورهای سی ان سی
۴- صدور فرامین حرکت و توقف به درایو موتورهای سی ان سی برای حرکت و مدیریت محورها
۵- دریافت گزارشات ارسالی از محورهای سی ان سی جهت برررسی موقعیت محورهای سی ان سی برای رفع خطاهای احتمالی و ثبت و ذخیره سازی موقعیت جی کد.
۶- مدیریت و کنترل اسپیندل سی ان سی و سیستم خنک کننده سی ان سی
۴ – بخش درایو سی ان سی
سی ان سی جهت انجام کار نیازمند سیستم درایو (کنترل حرکت) می باشد.
سیستم درایو شامل آمپلی فایر، درایو موتور و بال اسکرو یا دنده شانه می باشد. کنترلر سی ان سی دستورات و سیگنالهای موقعیتی و سرعت را به آمپلی فایر ارسال می کند، هر محور سی ان سی آمپلی فایر و درایو موتور مخصوص به خود را دارد،آمپلی فایر این سیگنال ها را به فرامین قابل اجرا توسط درایو موتور تبدیل می کند سپس درایو موتور دستورات را به موتور سی ان سی ارسال می کند که موتور نیز باعث گردش بال اسکرو با حرکت دنده شانه می شود که نتیجه ی آن حرکت محورهای سی ان سی در موقعیت مشخص از میز سی ان سی است.
۵ – بخش کنترل ابزار کار در سی ان سی:
سی ان سی ها توانایی به کار گیری ابزارهای متنوعی را دارند و هرنوع فعالیت سی ان سی نیازمند ابزار (مته) مخصوص خود می باشد. کنترل ابزار کار در سی ان سی حرکت های کشویی محورهای طول و عرض و ارتفاع را بنابر استفاده از نوع خاص ابزار کنترل می کند. در سی ان سی حرکت محورهای X و Y به صورت افقی و محور Z به صورت عمودی است.
۶ – سیستم گزارش موقعیت محورهای سی ان سی :
سی ان سی جهت انجام پایدار کار نیازمند دریافت گزارشات لحظه به لحظه ی موقعیت محورها و اسپیندل می باشد. این سیستم گزارشات را به طور مداوم به کنترلر سی ان سی ارسال می کند که سی ان سی در هر زمان از محل قرارگیری ابزار برش (مته) باخبر باشد تا در صورت بروز هرگونه خطای احتمالی امکان از سرگیری کار سی ان سی فراهم باشد. شایان ذکر است که استپر موتورها از این عملکرد پشتیبانی نمی کنند.
منبع: http://www.nptel.ac.in